header

خارج فقه القضاء (1401-1402) - جلسه

پایگاه عرفی، قانونی و شرعی مصونیت قضایی دیپلماتیک:
1. پایگاه عرفی: نقض گسترده کنوانسیون وین(1961) توسط دولت ها. تبعیت نقض و عدم نقض از روابط دولت ها - شمارش موارد نقض
2. مصونیت و قانون مجازات اسلامی: ماده 3 از قانون مجازات اسلامی مصوب 92 بر اصل سرزمینی بودن جرائم و مجازات ها تاکید دارد البته نافی مصونیت دیپلماتیک نیست.
اصل سرزمینی بودن با پدیده دارالکفر و دارالاسلام.
3. پایگاه شرعی: بر اساس شریعت مصونیت قضایی دیپلماتیک پدیده مفهومی نیست مگر شارع خود مصونیت داده باشد که آن را مصونیت دیپلماتیک نمی‌گویند. ماده 266 قانون مجازات اسلامی و تبصره آن. مصلحت تعیین کننده است.

خارج فقه القضاء (1401-1402) - جلسه

درس اخلاق: ان الله یامرکم ان تؤدوا الامانات الی اهلها - من استعمل رجلا من عصابة و فیهم من هم ارضی لله منه فقد خان الله و رسوله و المومنین.
تصرف اسلام از دو جهت در حفظ امانت: 1. بالا بردن ارزش امانت داری و پلشت انگاری شدید خیانت به امانت.
2. توسعه در مصادیق امانت هر چیز از هر کس در هر حال.
روحانیت امانت داری پر مسئولیت! دین مردم امانت در دست او است.
ادامه درس: عقد ذمه برای کفار متوطن در بلاد اسلام است تحت شرایطی در ذمه قرار می‌گیرند ولی در عقد امان: 1. اهل کتاب بودن شرط نیست 2. خارج از بلاد اسلام هستند 3. احکام و شرایط دیگری دارند.
اشتراکات و افتراقات - مصونیت دیپلماتیک - عقد امان و ذمه - پایگاه شرعی مصونیت قضایی دیپلماتیک.

خارج فقه القضاء (1401-1402) - جلسه

کلام المیزان در تفسیر آیه استجئار و امان - قوله تعالی: حتی یسمع کلام الله غایة استجئار و اجاره است و حکم به آن مغیّی می‌شود.
نقد کلام المیزان - بررسی مساله فارغ از دلالت آیه و با توجه به آیه - در فرض اول معیار وجود مصلحت شرعی در امان است برای مستأمِن یا کشور یا مسلمانان و نوع انگیزه مهم نیست.
برخی مفسده را کافی می‌دانند. متن لمعه و شرح آن از برخی کفایت عدم مفسده را نقل می‌کنند.
البته داشتن داوری در مرز وجود مصلحت یا صرف نبود مفسده حتی از کارشناس مصداق مشکل است و اقتضای قاعده اعتبار مصلحت است.
نسبت به اعتبار امان از آحاد برای آحاد می‌توان بحث هایی داشت اما نباید مساله را سطحی انگاشت.

خارج فقه القضاء (1401-1402) - جلسه

بر اساس «عقد امان» شخص مصون است هر چند مسئولیتی نداشته باشد. مستأمِن اگر قوانین کشور پذیرنده را نقض کند، در نصوص و متون - در حد تتبع ما- ذکری به میان نیامده است مگر ادعای اطلاق از قرآن شود.
آیه 6 از سوره مبارک توبه( و ان احد من المشرکین استجارک فاجره حتی یسمع کلام الله ثم ابلغه مأمنه) اطلاق آیه یا اولویت آیه دلالت بر مصونیت دیپلماتیک دارد.
فرد خواسته یا نهاد. گستره شناسی دلالت آیه. شخص امان دهنده - مدت امان - انگیزه امان گیرنده.اندیشه تعمیم انگیزه در کلام ابن کثیر دمشقی. تحدید انگیزه در کلام مرحوم طباطبایی.