محقق سبزواری: وجوب تقلید از اعلم: 1. بر فرض اختلاف در مسائل مبتلا به 2. و عدم موافقت فتوای غیر اعلم با احتیاط
البته اگر در همین فرض اختلاف از غیر اعلم تقلید کرد، کفایت می‌کند. پس در واقع اعلمیت شرط صحت تقلید نیست بلکه در فرض اختلاف و عدم موافقت رأی غیر اعلم با احتیاط اخذ به قول اعلم یک واجب خواهد بود.
نقول: موافقت کامل با کلام محقق سبزواری میسّر نیست.
ادله آراء:ادله قول به وجوب تقلید از اعلم یا احتیاط واجب:
1. اجماع 2. عدم شمول ادله حجیت تقلید للمتعارضین پس قول غیر اعلم را نمی‌گیرد فیتعین الاعلم 3. روایات از قبیل:مقبوله عمر بن حنظله و عهدنامه اما علیه السلام به مالک اشتر و روایت امام جواد علیه السلام و روایت نبی مکرم صلی الله علیه و آله 4. فتوای فقیه طریقیت دارد و فتوای اعلم اقرب است. 5. بنای عقلا 6....

مساله 12 دو ضلع دارد:1. یجب تقلید الاعلم مع الامکان علی الاحوط 2. یجب الفحص عن الاعلم
تتمیمات مساله در مسائل 14-17-21-34-37-38-46 و...
ایضاحات: مرحوم سید برخی جوانب مساله را توضیح نداده است. مثل مرز فحص و حدّ امکان
تعلیقات بر نظر صاحب عروه. از وجوب منع تا عدم وجوب مطلق تا تفصیلات متعدد در مساله. از تفصیلات مشهور تفاوت بین فرض علم به اختلاف بین اعلم و غیر اعلم-و لو اجمالا- و عدم آن است.

پی گیری تعلیقه‌های مساله 11 در بخش استثنای آن - لزوم ملاحظه مطابقت نظر معدول عنه غیر اعلم با نظر اعلم از گذشتگان. نقد این تعلیقه ها ابتنای برخی تعالیق بر عدم جواز عدول از حی به حی؛ لزوم ملاحظه فتوای اعلم از گذشتگان و لو این شخص تقلید نکرده از طرائف برخی تعلیقه ها است.این ملاحظه خلاف فرض کار نداشتن به گذشته ها و محور قرار دادن دو طرفی است که هر دو حی هستند.
علی ای حال گذشتگان نباید در دایره محاسبه قرار گیرند چه اعلم از حی و چه غیر آن.
زمان فرض اعلمیت زمان استنباط حکم است به شرطی که با توجه بر آن باقی بماند هر چند برخی شکوک با استصحاب بر طرف می‌شود.
اقتراح نسبت به مساله 11 (مستثنی منه و مستثنی)

تفصیل صاحب جواهر در عدول - آیا تفصیل وی، تفصیل است یا مورد قبول همگان است؟الظاهر هو الثانی.
نگاهی به تعلیقات در ذیل مساله11 - برخی توضیح است و برخی به اختلاف در معنای تقلید برمی‌گردد و جمعی هم واقعاً با سید ماتن اختلاف دارند.
آن چه تعیین کننده است ادله تقلید است و اقتضای دلیل تقلید جواز عدول است مطلقا البته با ملاحظه آن چه از صاحب جواهر نقل شد.
نسبت به عقد الاستثناء: 1. تعلیقه محقق حکیم: مساله تابع حکم تقلید از اعلم است و مسبوق نبودن تقلید اثری ندارد.بله اگر وجه تعیین رجوع به اعلم اصل عقلی باشد در مقابل استصحاب حجیت فتوای معدول عنه عدول ناموجه است.