فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
محقق خویی: در مجتهدین متفق استناد لازم باشد آیا استناد به واحد معین لازم است یا استناد به جامع یا مجموع کافی است؟
- به هر کدام حتی غیر اعلم کافی است؛ چون ادله حجیة فتوا میآید.
- به طبیعی ملغی عنه الخصوصیات کافی است مثل سایر حجج
- اما به مجموع به معنای کل با ضم بعض منافات با حجیت کل واحد دارد.
- به جمیع (عام استغراقی) تنها محذور لغویت دارد ولی محذور متقدم را ندارد.
نقد و تحقیق (نقد فرآیندی و برآیندی)
در صورت اتفاق استناد به خصوص مفضول یا به خصوص افضل چه معنا دارد؟ اشکال روشی که بر محقق حکیم وارد است.
نقد کلام محقق خویی در کفایت تقلید از مفضول به دلیل اطلاق ادله (ادلهی در کار نیست!!)
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
طرح مساله 18: الاحوط عدم تقلید المفضول حتی فی المسالة التی توافق فتواه فتوی الافضل.
توضیحات: 1. مراد از افضل و مفضول: افضل و مفضول علمی است(اعلم و غیر اعلم)
2. این نظر از سید قاعدتاً از نظرش در تقلید اعلم متأثر است که احتیاط واجب کرده است.
ولی این ابتناء کامل نیست.
3. قبلاً اختلافاتی از علماء در فرض عدم اختلاف افضل و مفضول در مساله گذشت برخی لزوم تقلید از افضل را با فرض توافق یا عدم علم به اختلاف قبول نداشتند.
تعلیقه ها:
1. اقوا جواز است. این تعلیقه به ذیل مساله مربوط است نه صدر آن. مگر آن قایل، قایل به لزوم تقلید از اعلم نباشد که چنین نیست.
2. اقوا جواز چون تقلید موضوعیت ندارد.
3. ... .
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
توصیه به امر بین الامرین و تحفظ بر انضباط فارغ از مدزدگی، جوزدگی و تعصب کور.
وقوف بر مقاصد شارع و نگاه وی در استنباط برخی احکام - فهم شریعت در نظام حلقوی و هرمی - روش شناسی و داشتن روش صحیح مثل فقه کشف و فقه عذر - گفتمان فقیه که ربطی به اسناد شرعی ندارد نهایت این که به برداشت او برمیگردد.
اختلاف در تفسیر تقلید - عناصر اعلمیت در ابواب مختلف، اختلاف دارد - استفاده از تحقیقات نسل بعد - رعایت شرایط ورود به موضوع شناسی
تحقیق در مساله دوم با توجه به فرض عطف مغایر بر مغایر - اقتراح
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1402-1403) - جلسه
1. مساله تعبدی نیست 2. لفظ اعلم اگر در نص هم به مناسبت آمده موضوعیت ندارد گرچه اگر موضوعیت هم داشت، چیزی عوض نمیشد.
3. آن چه گذشتگان گفتهاند در تعلیق بر عروة همه قابل قبول است هر چند برخی از عناصر به دلیل اختلاف روش ها قابل تغییر (چاق شدن یا لاغر شدن) است مثل آشنایی با رجال و اقوال فقهای عامه امّا:
مقدمات اجتهاد هر چه هست باید در تحقق اعلم دیده شود مثل اطلاع بر تاریخ - شأن نزول ها و صدورها - فلسفه های مضاف مثل فلسفه فقه و لغت - انس با محاورات ائمه علیهم السلام نظیر حدیث داود بن فرقد - تصویری روشن از کلیت دین داشتن - آگاهی به روش های اجتهاد و انتخاب آگاهانه