مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه 43
محقق خراسانی: با وجود احتمال استناد به قرینه اصل عدم قرینه نداریم لعدم الدلیل علیها خلافا لمل قیل.
اصل برای احراز مراد است نه استناد به لفظ. کلام منسوب به سید مرتضی در مقابل مشهور. محض الاستعمال و دلالته علی الحقیقة و عدمها؟
مناقشه فی الجمله در منسوب به سید مرتضی.
تصویر صورت های سه گانه:
1. ان یعلم انّ الدلالة من حاقّ اللفظ. در اینجا نفس استعمال نشانه حقیقت است عند الکل. مستند به تبادر هم نیست چون فرض ما جاهل مطلق است.
2. احتمال عقلایی وجود قرینه است. اختلاف سید مرتضی و مشهور در این صورت و حق به جانب مشهور است.
3. احتمال غیر عقلایی: حق با سید مرتضی است.
مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه 52
تناقض در کلام شیخ انصاری: 1. ایشان در فرضی که لفظ صلاة برای ماهیت صحیحهی جامع اجزای واقعیه وضع شده باشد قائل به برائت است فلقائل ان یقول: در ما نحن فیه هم که حب فرض صلاة برای ما هو معراج المومن(مثلا) وضع شده برائت جاری کنید. در حالی که شما در این جا برائت جاری نمیکنید و بر کلام مثل آخوند خراسانی و قبلی ها اشکال میگیرید!
2. ایشان در فرضی که «تعلق التکلیف بمفهوم معین و کان مصداقه مرددا بین الاقل و الاکثر» احتیاط را لازم میداند لکن اگر متعلق تکلیف خود مصداق باشد چون تردید در متعلق تکلیف جاری میشود برائت جاری میکند و مورد آن را مثل وضع عبادات برای صحیح میداند که چون متعلق تکلیف مصداق صحیح است برائت جاری میکند، به ایشان میتوان گفت: قایل به جامع صحیحی در مفروض کلام سخن شما را میگوید و برائت جاری میکند ولی شما بر وی خرده میگیرید که باید احتیاط کند در حالی که به اقتضای سخن دوم شما جای برائت است نه احتیاط.
پس گویا فرمایش ایشان در تقریرات با فرمایش ایشان در فرائد همسویی ندارد.
نقد کلام خراسانی: هر گاه بیان بر عهده شارع باشد مجال برائت باز است هر چه میخواهد باشد.
براساس مکاسب شیخ - سال پنجم - نوع چهارم (88-89) - جلسه 40
تنافی تفتیش از حالات متهم و جانی با تسویه و عدالت