9. حکم حکومی و فتوای سیاسی و اجتماعی، اشتراکات و افتراقات
تفاوت حکم و فتوا در تعابیر علما
هردو در واقع اخبار از جعل الهی است
لکن در فتوا محض اخبار است
و در حکم انشای حاکم است
در مواردی آنچه فتوا است به عنوان حکم حکومتی پنداشته میشود
مانند فتوای میرزا بر تحریم تنباکو
در حکم حاکم متابعت بر مجتهدان دیگر نیز لازم است
هرچند در حدود متابعت اختلاف است
ولی در فتوا نظر مجتهد برای خودش و مقلدانش اعتبار دارد
ممکن است در فتوای اجتماعی گفته شود مخالفت دیگران به دلیل عروض عوارض ثانوی حرام است

بیان کلام محقق عراقی در مساله مذکور

جلسه 77 صوت ندارد

روایت پنجم- مستدرک الوسائل نقل کرد- مرسله است.
روایت ششم- روایت ملاحم- دو سند دارد که یکی از آن دو معتبر است.
بررسی دلالی روایات: روایت سکونی: در مقام بیان شریعت بودن پیامبر نسبت به فقره اول احتمال مخالف وجود دارد لکن وجهی برای تردید نسبت به فقره دوم نیست. پس حرمت و بطلان را با خود دارد. البته روایت بیشتر ظهور در اذان اعلام دارد لکن به اولویت یا توسعه در واژه اتختذ شامل اذان صلاة نیز می‌شود.
نقد ادعای محقق خویی در مقابل حکیم. پس فتوا باید داد یا احتیاط غیر قابل رجوع(رأی نهایی استاد محترم در مساله)
نسبت به دلالت زید بن علی: بغض امام علیه السلام از عمل دلالت بر حرمت دارد و احتمال خصوصیت مورد عادتا منتفی است، هر چند فی النفس شیء.