فقه هنر (1400-1402) - جلسه
جلسه بیست و پنجم سال 1400-1402
جلسه دوم سال 1401-1402
استثنا دوم
تغنی در اعراس
موقعیت این استثنا
دلالت برخی روایات بر این استثنا
اقتضای تحقیق این است که این استثنا موجه است بنابر اصل حرمت در غنا و عدم تفسیر آن به گونهای که قبول استثنا بکند.
مورد سوم
تغنی در اعیاد و در خصوص عید فطر و عید قربان و در شادی
اشکال برخی بر این استثنا
دفاع از این استثنا
فقه هنر (1400-1401) - جلسه
عمده دلیل دال بر حرمت غنا روایات است.
روایات مرتبط با غنا در چهار گروه دسته بندی میشود.
گروه اول روایاتی که ذیل آیات پنچگانه گذشته وارد شده است و دلالت آنها بر حرمت غنا تابع دلالت آیات برحرمت عناوینی است که در آن آیات آمده است.
لکن چنانکه گفته شد از آن آیات و روایات نمیتوان بر حرمت غنا به معنایی که غنا دارد استفاده کرد.
طایفه دوم روایاتی است که ذیل آیه ای وارد نشده است و دلالت بر حرمت غنا مینماید.
طایفه سوم روایاتی که گفته شده بالالتزام دلالت بر حرمت غنا دارد. زیرا دلالت میکند بر حرمت اجر مغنیه.
از این روایات نیز نمیتوان برای حرمت غنا به طور مطلق استفاده کرد.
طایفه چهارم روایاتی است که دلالت بر حرمت گوش فرادادن به غنا دارد ...
در مجموع دلیلی استوار و خالی از هرگونه مناقشه دال بر تحریم غنا به صرف غنا بودن ندارد.
در این میان برخی ادله یا مویداتی وجود دارد که نافی حرمت است.
از این رو باید گفت غنا هرگاه به صوتی تفسیر شود که مناسب مجالس فسق و فجور باشد (؟!) یا همراه با امر حرامی باشد، حرام خواهد بود.
گرچه مقارنت آن با امر حرام واسطه در عروض است نه ثبوت.
فقه هنر (1400-1401) - جلسه
تضييق الأمر علي من حمل بعض اخبار الجواز علی التقیة
مرحوم شيخ حر روایات دال بر جواز غنا را حمل بر تقیه کرده است.
با توجه به اختلاف فقیهان سنی در اینباره این حمل درست نیست.
ادعای اتفاق فقهای شیعه بر حرمت غنا بما هو هو ولو في الجمله ناصحیح است.
از عقل و اجماع نمیتوان برای حرمت غنا استفاده کرد.
آنچه قابل استفاده احتمالی است، روایات و قرآن است.
فقه هنر (1400-1401) - جلسه
حکم الغنا فقهیا
موقعیت فقهی غنا
نسبت به حرمت غنا ادعای اجماع بلاخلاف بلکه ضرورت دینی شده است.
البته در ادعای ضرورت دینی، قدری مبالغه است.
در بسیاری از کلمات، غنا فی الجمله حرام انگاشته شده است؛ نه به طور مطلق.
در برخی کلمات غنا در قرآن یا مراثی امام حسین یا در دعا و امثال آن به شرطی که همراه با آلات موسیقی نباشد، جایز شمرده شده است.
در اینباره از جناب کلینی، سید مرتضی، شیخ صدوق و پدرش، طبرسی، محقق اردبیلی، محقق سبزواری، فیض کاشانی استثنائاتی نقل شده است.
در اینکه آیا مثل فیض کاشانی قائل بوده که غنا بماهو غنا اصلا حرام نیست و حرام مقارنات آن است، یا اینکه همراه شدن غنا با مقارنات حرام خود غنا را نیز حرام میکند، اختلاف است.
از اهل سنت فتاوای به حرمت و عدم حرمت مثل کراهت نقل شده است.
لکن احتمال اینکه منظور آنها از کراهت، حرمت باشد وجود دارد.
برخی از اهل تسنن تا یازده قول از فقهای خود راجع به غنا نقل کرده اند!