مقصد اول اصول فقه (1404-1405) - جلسه
کلام محقق خراسانی در نفی مقدمیت - کلام خود ما در اثبات مقدمیت عرفی مخصوصا مقدمیت عدم ضد در وقت وجود ضد آخر - طرح مساله اعدام مضاف و ان للاعلام المضافة حظا من الوجود - لا میز فی الاعدام من حیث العدم
معنای مقدمه چیست؟
معنای اعدام حظی از وجود دارند یعنی چه؟ طرح دو نظر کلام تهذیب الاصول و کلام فلاسفه تفصیل بین صدق مقدمه بر ترک در وقت وجود ضد آخر و عدم صدق مقدمه بر ضد موجود برای ترک ضد آخر.
رای تحقیق در مساله: مساله صور متعدد دارد و صدق مقدمیت در برخی هست و در برخی نیست.
مقصد اول اصول فقه (1404-1405) - جلسه
گستراندن ناموجه بحث در ضد عام - اصل اقتضاء و کیفیت اقتضاء -دعوای ترکب انگاری و بسیط انگاری هویت وجوب
قول صاحب معالم به ترکب (طلب العلم و منع ترک) و اقتضاء به نحو تضمن.
قول محقق خراسانی: لایکون الّا طلبا واحدا بسیطا نه دو طلب. پس ملزوم داریم و لازم.(لو التفت الآمر الی الترک لما کان راضیا به و کان یبغضه)
پس نه تضمن است و نه عینیت. بله یک طلب حقیقتا تعلق دارد به فعل و وجود و مجازا در قالب منع و ردع به ترک.
اشکالات وسیع بر صاحب کفایه... به هر حال به نظر می رسد:
1. در تعابیر دقت لازم نشده است؛ عدم رضا به ترک و بغض از ترک و منع و زجر از ترک
2. عوامل موثر در انتخاب گزینه:
أ. واقعیت و هویت وجوب
ب. حرمت چیست؟
ج. نزاع دقیقا در چیست؟
د. در مورد خداوند حب و بغض و رضا چه معنا دارد؟
تحقیق: تعبدی در کار نیست پس فهم عرف و محیط عقلا ...
مقصد اول اصول فقه (1404-1405) - جلسه
فصل 5 از مقصد اول: بحث ضد - الامر بالشی یقتضی النهی عن ضده او لا؟
اهمیت مساله به ویژه با طرح موضوع ترتب در این مساله.
یادآوری چند نکته در مدخل بحث مذکور و اهمیت روشن شدن محل نزاع:
1. مراد از امر تنها صیغه امر نیست. مراد« طلب مولوی مکشوف به هر وسیله» است. پس مساله لفظی نیست.
2. مراد از نهی نیز خصوص نهی به صیغه یا ماده نیست.
می توان گفت مراد «حرمت مولوی» است.
3. مراد از اقتضاء نیز تنها استلزام نیست بلکه اعم از عینیت، جزئیت (اگر دلالت تضمن پذیرفته شود) و استلزام لفظی یا عقلی است. پس بحث منحصر در دلالت التزامیه- که تصور لازم امکان انفکاک از تصور ملزوم ندارد-
نیست.
4. مراد از ضد مطلق معاند است. خواه وجودی و خواه عدمی.
مراد ضد اصولی است نه ضد منطقی یا فلسفی
5. بحث در حرمت مولوی برخاسته از ایجاب مامور به است.
و حرمت یا قبح مستقل ضد مساله دیگری است.
6. بحث در حرمت ضد است و الّا وجوب ضد قطعا منتفی است.
7. برخی در ضد عام قائل هستند که اختلافی در اصل اقتضاء نیست و اگر اختلافی هست در کیفیت اقتضاء است.
مقصد اول اصول فقه (1404-1405) - جلسه
مسائل مطرح در کفایه:
1. ثمره قول به مقدمه موصله
2. ثمره اختلاف در اصل مساله در نذر - تحقق اصرار - اجرت بر واجب - اجتماع وجوب و حرمت و اشکال بر همه
3. تاسیس اصل در مساله - استصحاب عدم ملازمه نیست لکن استصحاب عدم وجوب هست.
4. اشاره به نظر خود در اصل مساله با دلیل آن (وجدان - تصریح شارع در مواردی به مقدمات)
اقول: کلام محقق خراسانی قوی است لکن قابل قبول نیست.
آن چه فرموده اثبات محبوبیت و مطلوبیت می کند نه بیشتر.
البته گاه مقدمه نه بما هو مقدمه مورد وجوب نفسی قرار می گیرد از باب واسطه در ثبوت