مقدمه اصول فقه (1402-1403) - جلسه
اختلاف مشتقات در مبادی - توضیح بیان محقق خراسانی - مبدأ گاه حرفه و صناعت - گاه قوه و ملکه و گاه فعلیت است ولی این اختلاف در جهت مبحوث عنها اختلاف ایجاد نمیکند و موجب تفصیل نمیشود.
بلکه این تلبس است که متفاوت است مثلا در حرفه و صناعت تلبس فعلی است هر چند هنوز مشغول نشده یا منقضی شده باشد اگر فعلیت فرض میشد.
محقق نایینی قول چهارم را تفصیل بین وقتی که مبدأ از ملکات و صناعات باشد تا وقتی غیر آن باشد.
کلام محقق نایینی نیز همان بیان آخوند خراسانی است.
مقدمه اصول فقه (1402-1403) - جلسه
درس اخلاق: اقسام نیکی ها و آثار آن ها
خذ من اموالهم صدقة تطهّرهم و تزکیهم و صلّ علیهم
آب مطهر از خبث است و حدث - لکن زکات مطهر ذات است از رذائل و خبائث.
و اذ تاذّن ربکم لئن شکرتم لازیدنکم(اقسام نیکی ها از جهت آثار با محوریت قرآن و حدیث)
1. رفع برخی شبهات 2. ترتیب صحیح کارها
مطالعه زندگی گذشتگان انسان را شکور بار میآورد و پاکیزه میکند.
قصه مرحوم خوانساری و محقق خویی
5-4. فی دلالة الفعل علی الزمان؟ بحث اصولی نیست لکن طرح مختصر آن لازم است.
اختلاف بین نحات در اخذ زمان در مدلول فعل - شعر ابن مالک در مقابل مخالفت فی الجمله ابن هشام.
مقدمه اصول فقه (1402-1403) - جلسه
جنسیة البحث عن المسألة: لفظی یا غیر عقلی؟
نقد روش برخی مثل روش فخر رازی در این مساله.نقد روش شناختی - روش مشهور بر عرفی - لغوی و لفظی انگاشتن مساله است.
کلام محقق بروجردی: احتمال اول: وجود مبدأ و حیثیت صدق در یک زمان کافی برای عنوان مشتق بر ذات خارجی و بیش از این لازم نیست. یعنی اعتبار حیثیتی که الی الابد باقی باشد لازم نیست.
احتمال دوم: تلبس یک آن منشا اعتبار و انتزاع حیثیتی میشود که ابد باقی است و همین است منشأ صدق.
در فرض اول: بحث عقلی میشود و به عالم الفاظ بر نمیگردد.ظاهرا این احتمال مراد نیست؛زیرا حیثیت صدق لازم است و با سلوک علما و استدلال به مثل تبادر و... نمیسازد.
در فرض دوم: بحث لغوی است و این که آیا موضوع له مشتقات به نحو اخص وضع شده یا اعم.در این صورت استدلال های اقامه شده قوام مییابد.
نقد: ایشان ثابت نکرد که بنا بر وجه اول چرا بحث عقلی میشود، بلکه بنا بر وجه اول نیز لغوی عرفی میشود.
مقدمه اصول فقه (1402-1403) - جلسه
نقاط مورد اتفاق در مشتق از جهت اطلاق حقیقی یا مجازی
نقطه مورد اتفاق - موقعیت مساله - ثمره بحث در اجتهاد بالمعنی الاعم و بالمعنی الاخص
کلام فخر رازی در ذیل آیهی 124 سوره مبارکه بقره (لاینال عهدی الظالمین)
کانا مشرکین (قطعی) و کل مشرک ظالم (به حکم ان الشرک لظلم عظیم) و الظالم لایناله عهدی (به حکم آیه)
استدلال از طریق اطلاق حقیقی ظالم بر ایشان در زمان خلافت