فقه هنر (1400-1402)

جلسه 31

در تاریخ ۲۹ آبان ۱۴۰۱

چکیده نکات

جلسه سی‌ و یکم 1400-1402
جلسه هشتم 1401-1402
بررسی وضعیت شبهه حکمیه و موضوعیه (مصداقیه) در مورد غنا همان وضعیت شبهه است در سایر جاها؛
چه قائل به احتیاط باشیم چه برائت
فقه موسیقی :
کلمه موسیقی در نصوص دینی نیامده است و موضوع حکم شرعی واقع نشده است.
آنچه داریم استعمال آلات مربوط به موسیقی است.
آلاتی که با تولید صدای موزون و منطبق با تعریف موسیقی، از آلات موسیقی به شمار میروند.
استعمال آلات بدون اختلاف بین فقها حرام است؛
لکن بحثی که وجود دارد این است که آیا صرف استعمال این آلات حرام است یا وقتی که برای تولید موسیقی باشد یا وقتی مصداق لغو باشد؟

متن پیاده سازی شده نشست هشتم (31) سال دوم درس خارج فقه هنر 29 آبان 1401

برای دریافت فایل کلیک کنید

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین وصلی الله علی محمد و آله الطاهرین

اللهم کن لولیک الحجة ابن الحسن صلواتک علیه و علی آبائه فی هذه الساعة و فی کل ساعة ولیا وحافظا و قائدا و ناصرا و دلیلا وعینا حتی تسکنه ارضک طوعا و تمتعه فیها طویلا

حکم صورت شک در مساله غنا و ادامه بحث فقه موسیقی

ما در بحث غنا با دو شبهه مواجهیم ؛

شبهه حکمیه و شبهه موضوعیه (مصداقیه)

غنا بحث خاصی د راین باره ندارد ما اگر اهل اجرای برائت درشبهات حکمیه باشیم، این جا هم برائت جاری می کنیم؛ و لذا اگر دار الامر بین این که مثلا غنای فقط مطرب حرام است یا اعم از مطرب و غیر مطرب ...؛ غنا مطلقا حرام است یا با محتوای باطل حرام است.

و چون نظر صحیح اجرای برائت در شبهات حکمیه است ، قائل به برائت می شویم.

در موضوعیه که حتی اخباریین هم قائل به برائت هستند....(در حکمیه با ما اختلاف داشتند) برخی از اصولی ها، در شبهات مصداقیه بحث دارند و می گویند چون آن جا بیان با شارع نیست؛ باید احتیاط شود؛ و این مطلب کمتر به آن توجه شده است.

ما مجوز نداریم به محض شک اجرای برائت کنیم، در شبهات مصداقیه اصلا فحص نیست؛

مهم این است که ما این جا بتوانیم تاسیس اصل داشته باشیم

یعنی بگوییم اصل بر عدم فحص است و اجازه اقتحام است الا ما خرج و اصل بر فحص و عدم جواز اقتحام الا ما خرج.....

پس ما هر چه در جاهای دیگر می بینیم این جا هم می بینیم .

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بحث جدید داریم به نام فقه موسیقی

در مورد موسیقی باید دقت داشته باشید که ما منظورمان از این کلمه نواختن آلات است که از آن صدای موزون در بیاید .....

که به آن صدای موزون گفته میشود موسیقی

ما اگر هم بحث میکنیم و میگوییم موسیقی جایز است یا نه منظور استعمال آلات است.و باید حواسمان باشد که باز در دامان غنا نغلطیم...

البته موسیقی گاه به آن آهنگ می گویند و گاه با یک مسامحه به خودنواختن آلات می گویند.

عبارتی دارم که بسیاری به صدای طبیعت می گویند موسیقی

گاه مراد از موسیقی آهنگی است که ا ز ابزارهای معروف به وجود می آید وگاه مراد از آن مطلق آهنگهایی است که پدیده ها ی طبیعی مثل باد و آب صادر می شود ...یعنی صدای آب و باد و یا برخی صدای کوه را ..موسیقی می دانند .

در یوگا حتی موسیقی کوهستان را به زعم خود کشف کرده اند و در عرفان واره ...موسیقی حقیقی کل هستی را کشف کرده اند و معتقدند اگر می خواهید خدا را مناجات کنید باید د رقالب همین موسیقی هماهنگ باشید . ...

مراد همان استعمال آلات و نواختن آلات است ...

جالب است بدانید کلمه موسیقی در نصوص دینی ما نیامده است .

موسیقی غیر غنا است ؛ غنا عنوان تعلیمی نیست ولی موسیقی عنوان تعلیمی است و برای مفاهمه می آید ...

به همین خاطر من نوشتم: فاللازم سوق البحث الی استعمال ادوات ...

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

صحبت در باب کلمات است ؛ در موضوع قتل ببینید اگر کسی توسط کسی زخمی شد و البته به گونه ای کاری نبود که او بمیرد پسر این مضروب این قضیه را دید که فلانی پدرش را زده است(البته پدر هنوز زنده است) فرض کنید این هم معطل نشد و اسلحه کشید و فرد ضارب اول را کشت (هنوز حق قصاص ندارد؛ چون زنده است) .

اگر پدر نمیرد و بهبودی پیدا کند، این پسر به عنوان قاتل حساب می شود؛ ولی فرض کنید پدر هم یک ساعت بعد مرد ، بحث این است که این پسر حق قصاص نداشت چون ولی مقتول حق قصاص داردو طبق لسان عرب و ابن منظور این قتل نیست؛ ولی اگر بگوییم که شارع فرموده من قتل مظلوما فقد جعلنا لولیه سلطانا ....این قتل خصوصیت ندارد ؛ این قتل آسیبهای منجر به مرگ را هم می گیرد . البته لغت با شما همراهی نمی کند . ولی تناسب حکم و موضوع با لغت همراهی می کند و لذا این آدم ، ممکن است بگوییم مستحق تعزیر هم ممکن است باشد چون بدون حکم دادگاه رفته قصاص گرده ولی موضوع این است که این پسر نه باید دیه بدهد و نه قصاص شود.

قانون مجازات اسلامی همین مساله را دارد.

ماده ۳۴۹ قانون مجازات اسلامی

ولی دم نمی‌تواند پیش از فوت مجنیٌ علیه، مرتکب را قصاص کند و درصورتی که اقدام به قتل مرتکب نماید، چنانچه جنایت در نهایت سبب فوت مجنیٌ علیه نشود مستحق قصاص است، در غیراین صورت به تعزیر مقرر در قانون، محکوم می‌شود؛ مگر در موردی که ولی دم اعتقاد دارد مرتکب مشمول ماده(۳۰۲) این قانون است که در این صورت، مستحق قصاص نیست.

ـــــــــــــــــــــــ

من این ماده را قابل دفاع میدانم

قرار شد ما روی موسیقی حساب نکنیم و قرار براین شد روی استعمال آلات حساب باز کنیم؛

مخالفت کردند بسیاری از افراد از جمله صاحب ریاض ؛ آسید علی ؛ می گوید:

الثانی عن المحرمات؛ الآلات المحرمة کالعود ، والطبل والزمر باجماعنا المستفیض النقل و هو الحجة

نراقی می گوید:

اجماع منقول بل هو اجماع محقق و هو الحجة ...

فقیه جواهری:

بلا خلاف بل الاجماع بقسمیه ...

حتی اردبیلی هم فرموده است : اجماع داریم.

جایگاه فقهی این بحث قوی است...

محدث بحرانی : هم همین نظر را دارد.

هفته آینده بحث های مهمی است و آن این که آیا استعمال این آلات به ما هو استعمال این آلات مشکل دارد یا به شرطی که مصداق موسیقی شود؛ سوال این است اگر کسی از این آلات استفاده کرد اما نه به عنوان صدای موزون یا به اعتبار لهو ؛ سه شکل شد...

لهو هم لهو مطلق یا لهو خاص .................این ها بحث هایی است که باید هفته آینده به آن بپردازیم.

نفس این ها لهو شرعی است و حالت دوم این که ممکن است لهو شرعی نباشد، ممکن است استفاده نشود اما لهو شرعی هم باشد مثلا در جنگ یا عزا استفاده شود یا د رعزاداری ....این مبحث را کار کنید تا هفته آینده ....

الحمد لله رب العالمین

برچسب ها:

۳۱۴ بازدید

جلسه قبل جلسه بعد

نظر شما

دانلود صوت جلسه

دانلود PDF چاپ درس

جلسه قبل جلسه بعد

فقه هنر (1400-1402)

چکیده نکات

برچسب ها:

نظر شما

چکیده نکات

آخرین دروس