تفسیر ادبی با بسم الله
1. تعیین نوع آن
2. تعیین متعلق به آن
درمورد هرکدام احتمالاتی است
الصاق، سببیت، مصاحبت و استعانت احتمالات داده شده درمورد باء است
استعین، ابتدأت، ابدع، اتبرک احتمالات داده شده درمورد متعلق آن است.
در روایت هم آمده تقول بسم الله ای استعین ...
به اعتقاد ما باید بین بسم الله از خداوند یا به عنوان کلام خداوند از بسم الله در کلام خلق جدا شود.
درمورد اول نمیتواند با استعانت باء استعانت باشد و متعلق آن استعین باشد.
نکته دیگر اینکه آیا بسم الله جزو سوره ها یا سوره حمد است هست یا نیست؟
همچنین تعیین موضوع درمورد باء متوقف بر گفتگو از اسم است.

چرا قرآن دارای بطن است
نقل روایت در اینباره از جلد 27 وسائل صفحه 194 حدیث 44
لزوم پرهیز از تفسیر به رای و به اشتها
5. شروط تفسیر (شرط لازم و شرط کمال)
الف. داشتن علوم لازم، اهتمام به علوم ادبی و مراجعه به روایات و تاریخ و علوم تجربی
ب. داشتن مبنا در کلان مسائل اساسی مثل پذیرفتن مبنای نحو کوفه یا نحو بصره، موضع روشن نسبت به سیاق و اهتمام به حفظ حداکثری انسجام آیات و فقرات یک آیه، اسباب نزول و شان نزول و ...
ج. ...

نسبت به آیه 48 که چهار معنا دارد:
1. لاتجزی نفس عن نفس شیئا
2. و لایقبل منها شفاعة
3. و لایوخذ منها عدل
4. نفی نصرت
مشابه این آیه، آیه 123 همین سوره است.
نسبت به مفاد اول باید گفت: آیه مربوط به آخرت است لکن نفی مجازات به جای دیگری به طور مستقیم در دنیا نیز وجود دارد. مگر وقتی امتی مبتلا به عذاب می‌شود که باز هم مجازات به جای دیگری نیست.
لزوم تفکیک نفی مواخذه و مجازات و عقاب از نفی مسئولیت و تکلیف. اولی منفی است لکن دومی منتفی نیست.
و اصل شخص بودن مجازات ها اولی است نه دومی.
مفاد دوم طبیعتاً باید در نظامی حلقوی و هرمی مطالعه و اسناد دیگر شفاعت در قرآن و غیر قرآن دیده شود و جمع بندی صورت گیرد.
آیات 123 و 254 و 255 از سوره بقره نیز باید دیده شود.
مشکل اصل شفاعت گاه اسناد نقلی است، گاه عقلی و گاه اجتماعی( گرچه اجتماعی منشأش عقل حساب گر است) و بالطبع ادله مهار کننده شفاعت نامهار شده است نه بیشتر.

راجع به الکتاب آیا مراد قرآن است؟
لام در للمتقین: اختصاص یا تقویت؟ توضیح لام تقویت
طرح اشکال معروف؛
1. اختصاص به متقین کمال قرآن نیست
2. خلاف وجدان در خارج است
3. خلاف برخی آیات دیگر مثل آیه 185 سوره بقره است
اجمال جواب ها:
1. تصرف در الکتاب 2. تصرف در لام للمتقین
3. تصرف در هدی 4. تصرف در معنای متقین