تحقیق در انتزاعی یا اعتباری بودن حکم وضعی
ثمره اختلاف در مساله

جلسه سی‌ و هشتم 1400-1402
جلسه پانزدهم 1401-1402
نقاشی
عکاسی
مجسمه سازی
سینما
هنر های تجسمی
فیلم
و ...
ادامه کلام شیخ انصاری در مساله
ایشان میفرماید از حکمت مورد اشاره ممکن است استظهار کنیم که حرمت اختصاص به نقاشی یا مجسمه سازی ذی روح دارد لکن بر استظهار از حکمت باقی نمی ماند هرچند حرمت را به همین دو مورد اختصاص میدهد.
و نقاشی یا ساخت مجسمه غیر ذی روح را به دلیل اصل اباحه و معتبره محمد بن مسلم جایز میشمارد.
در مقابل کسانی که نقاشی و مجسمه غیر ذی روح را هم حرام میدانند یا نقاشی آن را جایز و مجسمه آن را حرام!
ایشان فرضی که قصد حکایت نباشد مطلقا جایز میداند.
البته قصد حکایت غیر از قصد تشبه به خالق است.
معیار در صدق نقاشی یا مجسمه کامل را عرف میشمارد. و در صورتی که نقاشی و مجسمه ناقص باشد حرام نمیشمارد.
مگر آنکه بخشی از جسم و بدن حیوان منوی باشد مثلا انسانی را نقاشی کند در حالی که نشسته است.
حکم سردیس و پرتره

گسترش مصونیت متناسب با مصونیت چهارم
1. عدم مسئولیت حاکم شرع غیر مقصّر در فرآیند و برآیند حکم 2. عدم ضمان مربی طفل 3. مصونیت ضمان غریق و ...
سوال: آیا قاعده احسان و عدم ضمان نسبت به عملی که ذاتا احسان است ولی حالتی عارض شده که آن را از احسان خارج کرده، جاری است؟
مثلا در ضرب مربی و معلم به قصد تعلیم و تربیت سه نظریه است:
1. عدم ضمان با استناد به قاعده احسان
2. تفاوت بین مثل طفل و مورد تربیت و زوجه.( با استناد به قاعده احسان در اول نه دوم)
3. تفاوت بین اقدام متعارف که به طور غیر منتظره ضربه وارد شده است و غیر آن.
تحلیل: ضمان در همه فروض صحیح است و وجهی برای قاعده احسان نیست بله اگر احسان، احسان بود لکن پدیده ای خارجا پیش آمد که ربطی به احسان ندارد و فعل را از احسان خارج نکند قاعده احسان جاری است و این مورد قبول است.
آیا بهره‌مند ضامن خسارت هایی است که عامل احسان به نفع وی مصرف می‌کند؟

توضیح تمسک به اطلاقات ادله امضاء برای رفع شک در سبب و مسبب حتی با فرض اراده سبب از این عناوین.
سایر ادله معاملات بر وزان ادله عبادات است و ویژگی ندارد.
فقره«واحل الله البیع» قول خداوند است نه ادامه کلام مخالفان معترض.
اطلاق داشتن«و احل الله البیع» مشکل در مقام بیان نبودن را دارد. آیه به صدد نفی مماثلت است اما بیش از آن را دلالت ندارد.
کلاً تمسک به اطلاقات آیات و روایات امضاء خالی از صعوبت نیست. مثلا در اوفوا بالعقود شارع به صدد بیان لزوم وفاء به عقوذ جامع شرائط است و... .
در این باره باید تفصیل داد که در کتاب فقه و حقوق قرارداد ها متعرض آن شده‌ایم.