ثمره اختلاف در منشأ اخذ وجوب از ماده امر و صیغه امر
اشاره به 5 مبنا در این باره - ثمره این اختلاف در مثل «اغتسل للجمعة و الجنابة» و در مثل« اغتسل للجمعة» و اغتسل للجنابة» - ثمره اختلاف در ماده نیز به وزان صیغه است.
تحقیق در مساله: مهم استعمالات شرعی است نه وضع لغت و عرف عرب - هر چند حمل بر وجوب موجّه می‌نماید.
4.1.1. در طلب و اراده و معنای امر
محقق خراسانی: معنای امر طلب است
آیا طلب و اراده یکی می‌باشد؟ بحث از جبر و تفویض
طلب و اراده هر کدام 2 قسم دارد: حقیقی نفسانی و انشایی
منصرف از طلب انشایی آن و منصرف از اراده نفسانی آن است.

ثمره دوم: صحت تمسک به اطلاق خطاب بنا بر قول به وضع اسامی للاعم و عدم تمسک به اطلاق بنابر قول صحیحی.
تفاوت این ثمره با ثمره اول: ثمره اول با فرض استقرار شک بود و این ثمره در فرآیند پیشامد ثمره اول است با ترتب این ثمره شکی مستقر نمی‌شود و با عدم ترتب شک مستقر می‌شود و زمینه ثمره اول می‌آید.
محقق خراسانی: ثمره نزاع اجمال خطاب است بنابر صحیحی و عدم جواز رجوع به آن برای رفع شک در جزء،شرط و مانع لاحتمال دخوله فی المسمّی و جواز رجوع بنابر اعمی در غیر آن چه احتمال دخلش در مسما هست. البته ترتب این ثمره بنابر این است که خطاب در مقام بیان باشد مثل سایر موارد و الّا جای برائت است یا اشتغال بنابر اختلافی که وجود دارد.
تضییق بر این ثمره به دو بیان و نقد آن ها
1. مطلقات کتاب - بلکه سنت - در مقام بیان جزییات نیست.
2. اعمی نیز می‌تواند تمسک کند زیرا مأموربه صحیح است و شک به تحقق عنوان مقیّد به مأموربه بر می‌گردد که مورد احتیاط است نه ...

سنجه های کشف مصلحت و مفسده مورد نظر شارع - مبانی کشف مصلحت - ترتیب مصالح از الاهم فالاهم - نهاد یا فرد مسئول تشخیص مصلحت.
تقسیم مصلحت به مصلحت: مبنا و مبدأ و معیار
تعریف هر کدام از این اقسام
سنجه های کشف مصلحت: ادراک قطعی عقل - صراحت یا ظهور نص معتبر - مناسبات حکم و موضوع - الغای خصوصیت - تنقیخ مناط - استقراء

کلام معروف صاحب معالم در استعمال امر در غیر وجوب کثیراً در استعمالات دینی مربوط به صیغه است لکن مناط آن در ماده نیز می‌آید. پس اشکال برخی بر نقل محقق عراقی وارد نیست.تاکید ما بر پنج نظر در نحوه دلالت صیغه و ماده امر بر وجوب هست.
1. بالوضع 2. بالغلبه 3. به اطلاق و مقدمات حکمت و حمل بر اکمل افراد 4. به عقل 5. عقلاء - صاحبان هر رأی - ثمره اختلاف در مثل اغتسل للجمعة و الجنابة ئ در مثل اغتسل للجمعة و اغتسل للجنابة.
در مثال اول: بر مبنای 1و2و3 حمل بر وجوب مشکل دارد ولی بر مبنای 4و5 مشکل نیست.
در مثال دوم: بر مبنای سوم مشکل هست چون ما یصلح للقرینه وجود دارد و بر اساس سایر مبانی مشکل نیست.