مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه 91
طرح اطمینان به عدم با توجه به گستره شریعت و سلوک شارع در معاملات. فرق این طرح با طرح قبل.
طرح واکاوی سیره و معامله و رساندن آن به فطرت و عقول.
عدم لزوم احراز اتصال این سیره ها به عصر معصوم علیه السلام.
عمومات و اطلاقات ملفوظ غیر از آن چه مورد مناقشه قرار گرفت مث الناس مسلطون و المومنون عند شروطهم و....
نتیجه: دست فقیه برای تمسک به عمومات و اطلاقات باز است.
طرح اصل عملی/کدام اصل مرجع است؟
مقدمه اصول فقه (1400-1401) - جلسه 91
انس به محاورات عرفیه و فهم موضوعات عرفیه که در کلام برخی یک پدیده انگاشته شده، اشتباه است. اولی مربوط به روش فهم فهمنده نص است و دومی به امور خارجیه، لغت، نظرات کارشناسان مرتبط است.
معیار بودن محاوره عرفیه - نه دقت های عقلی - نباید به تسامح در فهم کشیده شود؛ زیرا فهم مرادات شارع گاه نیازمند اِعمال دقت است. گاه برای فهم یک نص باید به نظام حلقوی و هرمی ادله توجه کرد.
التحقیق فی المساله:
1. اجتهاد دارای دو معنا است: بالمعنی الاعم - که در همه دانش های مرتبط با فهم متن کارایی دارد - و بالمعنی الاخص که در فقه و استنباط احکام است.
در اجتهاد بالمعنی الاعم فهم موضوعات احکام و مصادیق موضوعات مقدمه نیست ولی در اجتهاد به معنای اخص مقدمه است.
2. مقدمات اجتهاد بدون کاربست آن با مقدمات اجتهاد با کاربست آن در خارج متفاوت است. فهم موضوعات از مقدمات اجتهاد کارآ است.
3. اجتهاد مقدمات مغفولی دارد مثل: فلسفه فقه، مسائل اصول فقه از دفتر دوم و سوم، تاریخ و علم به اقتضائات زمان صدور نص، مطالعه مجموعه دین در یک نظام، علم به فلسفه لغت و ...
مقدمه اصول فقه (1402-1403) - جلسه 90
فکر تقسیم ثلاثی: اقسام واجب 1. به هر نحوی حاصل شود
2. قصد عنوان میخواهد 3. با خصوصیت تقرب باید باشد که خود دو قسم است.اول: ینطبق علیه عنوان العبودیة دوم: عبادت نیست و لو قربی است.
پس باید گفت: واجب توصلی و تقربی و تقربی تعبدی یا غیر تعبدی، تعبدی فقط برای خداوند متعال ولی اطاعت برای دیگران نیز هست.
پیشنهاد: حذف تعبدی و آوردن تقربی در مقابل توصلی.
نقد این فکر؛
آیا مقصد قائل بیان چند اصطلاح است؟ اگر این باشد آن چه مسلم فرض کرده، مسلّم نیست بلکه بر خلاف آن بیاناتی هست مثلاً: 1. راغب بین عبودیت و عبادت فرق میگذارد و دومی را ابلغ از اولی میداند و آن را خاص خداوند میداند نه عبودیت را.
2. خلیل بن احمد تعبد را در غیر خداوند به کار میبرد.
3. جوهری عبودیت را خضوع و زل میداند.
4. ابن منظور از زجاج نقل میکند که عبادت طاعت با خضوع است. و این بیانات مخالف معطیات این فکر است.
4. معنای متعین از تعبدی و توصلی را همان توقف بر قصد قربت و عدم میگیریم.
5. اولویت تمرکز در طرح نزاع بر مسائلی که در فقه وجود دارد.
مقدمه اصول فقه (1401-1402) - جلسه 90
درس اخلاق: امام رضا علیه السلام میفرمایند: ما ذئبان ضاریان فی غنم ... بأضر فی دین المسلم من حبّ الرئاسة.
خطرناک بودن طلب ریاست در کلام امام رضا علیه السلام
دو جریان در اسلام: ریاست گریز/شهرت گریز با شعار شهرتنی اهلکتنی و ریاست طلب.
سیره عموم علماء و تابعین بر اول/توجیه ریاست طلبی/نشانه ریاست طلبی مذموم/فکر میخواهد نه ریاضت/کسی را متهم نباید کرد.
از راه های جایگزین اطلاق لفظی: 1. اطلاق مقامی 2. کشف امضاء از عدم وصول رادع با وجود سیره عام و حاجت 3. اطمینان به عدم از هر طریق مانند سیره شارع بر تصرف و تعبد در معاملات نیست. گستره شریعت....