مبانی قرآنی، فقهی و شرعی «بسمله»
1. آیا بسمله ها در قرآن از قرآن است؟
2. آیا در غیر سوره برائت جزء سوره ها است؟
3. آیا تعیین آن به عنوان سوره‌ای خاص، قبل از شروع سوره لازم است؟
4. اگر لازم نیست، آیا تعیین آن مانع تعویض سوره است و الّا کافی نیست؟
5. آیا قرائت بسمله در نماز لازم است؟
6. هرگاه تلاوت کل سور عزائم بر جنب و حائض حرام باشد، حرمت شامل بسمله نیز می‌شود؟
7. ....
بحث تفصیلی از این مسائل خارج از مقصد و مناسبت تفسیری است، لکن پاسخ اجمالی به همه یا برخی از این پرسش ها مکمل مباحث تفسیری ما است که طرح مباحث فقهی و علوم قرآنی نیز از مقاصد آن است.
نسبت به دو مساله اول -حداقل- سه نظر وجود دارد:
1. بسمله از هر سوره، جزء قرآن و جزء آن سوره است. این نظر به جمع کثیری از جمله به همه امامیه نسبت داده شده (البیان،ص438) لکن این نسبت تمام نیست(عروة الوثقی646/1).
2. بسمله آیتی از سوره حمد است نه بقیه سوره ها (پاسخ به سوال دوم و ساکت نسبت به سوال اول در بسمله غیر حمد)
3. جزء قرآن است لکن جزء سوره ها نیست.(البیان،ص 438و439)

اشکالات تقلید از لجنه و شورای تقلید:
1. اشکال اول: الف: اگر رأی صادر مطابق رأی همگان باشد، متابعت صحیح است لکن به اعتبار وجود رأی اعلم در بین آرا است. بنابراین شورا موضوعیت ندارد البته در این صورت شناخت اعلم و شورا نیست و وصف به حال متعلق است.
البته اگر اعلمیت را شرط ندانیم یا همگان در حدّ مساوی باشند تقلید از شورا معنا پیدا می‌کند حقیقتاً.
ب. اگر معیار اکثریت باشد و اعلم داخل در اکثریت باشد تقلید از شورا هست لکن اشکال قبل در این جا نیز وارد است.
نقد بر اطلاق کلام محقق حکیم.

بررسی سندی روایت دوم

پرسش های درسی روزانه اصول
جلسه بیست و ششم خارج اصول فقه