پایان گفتگو از قاعده لاضرر با ذکر چند مساله

تتمه کلام محقق خویی در مساله مذکور

چرا استصحاب عالمیت نشود؟ چون مسبب از شک در وضع مشتق است! در سبب در این صورت اصل نداریم یعنی مبتلا به معارض است به علاوه رابطه سببیت، سببیت تکوینی است نه شرعی. پس استصحاب عالمیت مانع ندارد مگر در بقای موضوع اشکال شود.
ادعاهای چهارگانه محقق خراسانی تمام است مگر نسبت به استصحاب.

1.قاعده جب ناظر به تکوین نیست،چون نفس اسلام آوردن چیزی از فرد کم یا زیاد نمی‌کند. و امامت چیز سهلی نیست که به هر کس به محض مسلمان شدن برسد.
آیه نیز لاینال دارد نه لاننیل. به ویژه اگر شخص به قبیحی چون عبادت وثن آلوده شود.
2.اموری که قبح آن مسلم است و عقل آن را درک می‌کند از حوزه قاعده خارج است؛ چه قبیح مربوط به عضو باشد یا جوانح.
و اگر موردی دال بر شمول بود باید توجه شود به مثل:1. آن زمان قبیح نبوده 2. رمی به ضعف سند 3. حکم سلطانی و عفو سلطانی بوده است.
بیانی نیز برخی دارند در راستای ادعای فوق.که سوال ابراهیم از کافر مسلمان شده بود نه کافر نامسلمان شده؛ زیرا به او فرمودند:لا تخاطبنی فی الذین ظلموا...