فرع ششم (المال الذی یؤخذ بحکمه حرام و ان کان الأخذ حقاً)
اختلاف در مساله - مرحوم سید مطلقا حرام می داند - وجه نظر سید بخشی از مقبوله ابن حنظله است که عین و دین را می گیرد.
تأمل محقق اردبیلی در اطلاق مقبوله و شمول آن نسبت به عین خارجی - اشاره به تعلیقه های گذشته که تفصیل داده بودند.
کلام محقق حکیم که مقبوله هر دو را می گیرد. لوازم تحریم مال... .
البته روایت سلطان و قاضی سنی را می گیرد نه هر فاقد شرطی را لکن می توان توسعه داد چون تعلیل به طاغوت شده است. نقد کلام محقق حکیم.

دو تنبیه: 1. التعرف علی حدود الاجزاء و ترتب الاثر و عدمه فی غیر العبادات
سه احتمال:
1. ترتب اثر حتی در آینده بر کار گذشته
2. ترتب اثر تا الآن
3. عدم ترتب اثر حتی در گذشته!
ارائه نمونه از مسائل 53 عروة الوثقی - اجتهاد و تقلید و تعلیقات آن.
کلام محقق اصفهانی در تفریق بین واجبات تکلیفی و وضعی و نقد آن.
تنبیه دوم: اجزاء و اکتفاء هر کس به معتقد خودش در اختلاف متعاقدین و در صلاة جماعت.
کلام شیخ انصاری در اختلاف در شروط صیغه و طرح سه وجه در مساله - پایه نظر: ان الاحکام الظاهریة المجتهد فیها بمنزلة الواقعیة الاضطراریة ام هی احکام عذریة؟
راه های دیگر اجزا: 1. معیار بودن حال عمل نه حال التفات
( مستمسک 114/1 و اطراف)

ادامه تفسیر آیات 87 الی 103 - نکاتی افزون در مورد روح القدس - روح الامین
نکته آیه 93 و اشربوا فی قلوبکم العجل بکفرهم عجل به محبت گوساله ترجمه شده است! در حالی که بیان آیه چیزی فراتر است و اتحاد محبّ و محبوب را می‌رساند!
نکته آیه 96: و لتجدنهم احرص الناس علی حیوة
تقسیم یهود به یهودیت موسوی ( مانند عبدالله بن سلام هر چند با مولا بیعت نکرد یا در جنگ همراهی نکرد ( وشهد شاهد من بنی اسرائیل احقاف/10 در مورد مثل این فرد است. و یهودیت منحرف و لجوج و صهیونیست.
نکته آیه 102: واتبعوا ما تتلوا الشیاطین علی ملک سلیمان
احتمالات در آیه

توجه تکلیف شرعی به غیر بالغ - دورآوری در مساله: رای به اثبات از محقق نایینی با دو بیان - قول به وجوب مقدمه شرعا حفظا للغرض حتی قبل از بلوغ - تحصیل قدرت یا حفظ قدرت
تفاوت بین احکامی که با عقل مستقل قابل کشف است با احکامی که نیست. مستحیل است تقیید این احکام به بلوغ مانند وجوب معرفت به دین و اصول عقاید.
بیان دوم محقق نایینی: این وجوب عقلی است نه شرعی پس حدیث رفع قلم جاری نیست.تفاوت این دو بیان.
سه سوال از محقق نایینی:
1. دلیل بر مدعا
2. تعیین محدوده برای حدیث رفع قلم
3. عقل ادراک دارد و از آن مولویت در نمی آید.
رای به نفی حکم عقل هر چند هست لکن تخصیص خورده است.