گستراندن ناموجه بحث در ضد عام - اصل اقتضاء و کیفیت اقتضاء -دعوای ترکب انگاری و بسیط انگاری هویت وجوب
قول صاحب معالم به ترکب (طلب العلم و منع ترک) و اقتضاء به نحو تضمن.
قول محقق خراسانی: لایکون الّا طلبا واحدا بسیطا نه دو طلب. پس ملزوم داریم و لازم.(لو التفت الآمر الی الترک لما کان راضیا به و کان یبغضه)
پس نه تضمن است و نه عینیت. بله یک طلب حقیقتا تعلق دارد به فعل و وجود و مجازا در قالب منع و ردع به ترک.
اشکالات وسیع بر صاحب کفایه... به هر حال به نظر می رسد:
1. در تعابیر دقت لازم نشده است؛ عدم رضا به ترک و بغض از ترک و منع و زجر از ترک
2. عوامل موثر در انتخاب گزینه:
أ. واقعیت و هویت وجوب
ب. حرمت چیست؟
ج. نزاع دقیقا در چیست؟
د. در مورد خداوند حب و بغض و رضا چه معنا دارد؟
تحقیق: تعبدی در کار نیست پس فهم عرف و محیط عقلا ...

فقه ترکیز و تفریق
یکی بودن قاعده قرعه و عدل و انصاف
آنچه داریم قاعده عدل و انصاف است
نه عدل و مساهمه یا عدل و مقاسمه
کاربرد واحد انگاری یا تعدد انگاری قواعد در موارد مختلف
همچنین واحد انگاری یا تعددانگاری در مفردات
مثلا آیا آب جاری مصداق آب کر است یا مستقل است
آیا غیبت مسلمان، آیا مصداق حمل فعل مسلمان بر صحت است یا قاعده مستقلی است

تقلید در غیر احکام: اصول دین و سایر گزاره های دینی
مقصود از اصول دین و غیر آن
تاریخ 1000 ساله بحث - بررسی مساله در فقه و واقع و شرع مقدس.
تا شش قول شمرده شده به حسب تتبع ما(البته کلمات مبهم در فقه داریم):
1. اعتبار علم با استدلال به مشهور نسبت داده شده است! (و لو استدلال)
2. اعتبار علم و لو با تقلید و بدون قدرت بر استدلال
3. کفایت ظن با استدلال نه تقلید
4. کفایت ظن حاصل از اخبار
5. کفایت ظن البته اهل نظر بودن واجب بوده لکن عفی عنه!
6. کفایت ظن حتی با تقلید(نسبت داده شده به جمعی از بزرگان چون محقق طوسی - اردبیلی - شیخ بهایی - علامه مجلسی - کاشانی... اقول فتامل)
میرزای قمی مفصل از این مساله گفتگو کرده است.
استدلال ها بر هر نظر:(نظر اول)
أ. در اصول دین ایمان لازم است و تقلید ایمان نمی آورد - تقلید تا وقتی تقلید است ظن آور است.
ب. برخی در وقت امکان قدرت به اجماع - آیات و اخبار تمسک کرده اند.
ج. اگر شک شود اصل عدم حجیت تقلید است چون دلیلش اطلاق یا عمومی ندارد.

نقل کلام محقق حکیم در مساله 67:
1. اجماع مسلمین بر اعتبار علم نسبت به اصل توحید و نبوت باید گفت: وجوب عقلی معرفت به ملاک وجوب شکر منعم و وجوب فطری معرفت به ملاک دفع ضرر محتمل لایحصل بالتقلید چون احتمال خطا وجود دارد پس نه امن می آورد نه شکر حاصل می شود.
حجیت رای تعبدا وقتی امنیت می آورد که معرفت بیاورد و در تعبد معرفت نیست.
نسبت به سایر اصول دین به دلیل اجماع مورد اشاره تقلید راه ندارد. والّا ادله دیگر چنین اقتضایی ندارد زیرا معرفت با تعبد تنزیل وجود دارد. در سایر اصول معرفت خاص شرط حجیت نیست پس عمده دلیل اجماع است.
ان قلت: اصل عدم حجیت نیز هست.
قلت: لا مجال للاصل المذکور با وجود دلیل بر اعتبار مثل بنای عقلا و برخی آیات اعتبار در تقلید در فروع چون به درد کاربرد در اصول دین نیز می خورد به همان ملاک اعتبار در فروع. پس فقط اجماع.
اشاره به سایر اقوال:
مثل: 1. اعتبار علم نظری 2. عدم اعتبار علم 3. حرمت آن!