یوجب تصور خاص تصور عام را واقعا قهرا وضع عام و موضوع له عام می‌شود. چنان که تصور عام یوجب تصور خاص را (وضع عام و موضوع له خاص) اما صرف تصور خاص تصور عام نیست (پس وضع خاص موضوع له عام نداریم).
وجه اشتباه محقق رشتی به گمان صاحب کفایه در تصویر وضع خاص و موضوع له عام.
1. بنابر همه مبانی در وضع این گفتگو ها وجود دارد و لو آهنگ بحث با تفسیر وضع به تخصیص می‌سازد.
2. مراد از عموم اگر شمول باشد مشکل می‌شود، زیرا شمول داخل در حریم معنا نیست و اگر کلی بودن در مقابل جزیی حقیقی باشد باز هم مشکل دارد، زیرا کلی بودن نیز داخل در حریم معنا نیست.
3. حصر در 4 قسم عقلی نیست و لو برخی نعابیر چنین القا می‌کند.

پاسخ به سوالات
مباحث زاید در اصول مساله زاید نیست.
مسائلی که پیشنهاد اضافه آن در اصول شد برخاسته از نیاز به آن ها در صحن استنباط است.
دفتر اول و دوم و سوم اصول هر کدام اخنصاص بر مسائلی دارد.
اشاره به ساختار خَلّاف در اصول و مطرح شدن برخی مسائل در آن.
پاسخ به سوال: تعیین وظیفه مبینان شریعت به علم کلام مربوط است نه علم اصول و چند پاسخ به آن

نقد اول محقق خویی بر محقق نایینی
1. تعلق تکلیف به جامع مقدور و غیر مقدور اشکال ندارد اگر مصلحت مورد نظر شارع به جامع خورده باشد پس اگر اطلاقی باشد به اطلاق تمسک می‌شود و مقتضای اطلاق سقوط واجب از مکلف است اگر در خارج محقق شود و اصل عملی نیز برائت است.
2. اعتبار حسن فاعلی دلیل ندارد و اعتبار آن سر از انکار واجب توصلی در می‌آورد.
تحقیق مطلب:
1. در بحث حاضر، نباید مبانی مورد قبول را نادیده گرفت. مثلا از مبانی غیر قابل انکار تقسیم واجب به تعبدی و توصلی است، حال آیا واجب محل بحث واجب تعبدی فقط است یا اعم از هر دو است.
اگر اعم است اعتبار حسن فاعلی- اگر در تعبدیات لازم باشد- در توصلیات جای فرض دارد؟ و از این نظر حق با محقق خویی است.
2. تعلق تکلیف (یعنی امر و وجوب) به جامع بین مقدور و غیر مقدور چه معنایی دارد؟!
چیزی که مقدور نیست تحت طلب قرار نمی‌گیرد چه مستقلاً و چه ضمناً!
البته ممکن است شارع عمل اجباری را نیز مورد جعل قرار دهد مثلاً اگر بگویند: اگر کسی را دست بسته و به زور به حج بردند واجب او ساقط می‌شود؟
و او بفرماید: حج مورد طلب من اعم است و این غیر از تعلق تکلیف به غیر مقدور است.

توجیهات بطون قرآن در آرای مشاهیر اصول
3. نازل به نزول در هفت یا هفتاد مرتبه است
4. توسعه در مصداق معنا
5. اشاره به تفاوت در استفاده از قرآن به اعتبار مراتب توان انسان
داوری در آراء:
1. مقارن به جای استعمال مفهوم است لکن دلیل ندارد و از روایات نیز هدایتی بر آن نیست.
2. نزول هفت یا هفتاد مرتبه قرآن بنیان ندارد نزول علی سبعة احرف داریم که آن هم محل بحث است.
3. استعمال در بیش از یک معنا مدلول روایات نبوده است.
اشاره به دو حدیث ناب.