التفسیر شیئان - تفسیر صحیح و ممدوح و تفسیر به رأی
مقسم تفسیر نیست بلکه ما یسمّی بالتفسیر است.
تفسیر به رأی و ممدوح برادران (برادرنمایان) دروغین هستند که گاه انسان مبتلا به تفسیر به رأی است و خود نمی‌داند.
نشانه شناسی تفسیر به رأی: 1. بدون علم (حدیث امام صادق علیه السلام) 2. خلاف ظاهر است 3. غالیانه است 4. بدون مراجعه به معارف اهل بیت علیهم السلام است
مرز تفسیر نوآوری با تفسیر به رأی - ترس ناموجّه و خوف موجّه

تفسیر آیات 75 الی 79
(افتطمعونی ان یؤمنوا لکم ... و ویل لهم مما یکسبون)
فرق شأن نزول و اسباب نزول - تحریف و اقسام آن - مطالعه اتمیک دین در مقابل نظام حلقوی و هرمی دین از اقسام بارز تحریف است.
دلالت آیه بر پلیدی برخی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله! و ناصحیح بودن تعدیل همه اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله.
واقعا از سرنوشت علمای یهود بر خود بترسیم در ظهور.

استفاده از آیه 21: 1. کل رب خالق 2. لانه رب خالق - یعبد
2. ما لیس برب - من کان - لایعبد. ما لیس بخالق - من کان - لایعبد
نکات آیات 21 الی 25 از سوره بقره - نکته فلاتجعلوا لله انداداً
تهمت به شیعه که غیر خداوند را می‌پرستد. اشاره به برخی حرکات افراطیون و جهّال شیعه که بهانه به دشمنان شیعه می‌دهند.اشاره به آیه قال عفریت من الجن انا آتیک به.
و این که توانایی فوق العاده در انحصار أنفاس نفیس نیست بلکه برخی پلشتان نیز صاحب قدرت می‌شوند.
قدرت آصف بن برخیا و قدرت ائمه علیهم السلام. در و انتم نعلمون در آخر آیه 22 می‌تواند انشاء در قالب خبر باشد یا قضیه مشروطه باشد.

در مورد رحمان اختلاف است برخی آن را عَلَم می‌دانند و قاعدتا «ال» داخل بر آن را زاید فرض می‌کنند. و برخی وصف مشتق از صیغه مبالغه یا اسم فاعل البته با حفظ مبالغه در ساختار آن.
الف و لام هم موصوله است، چنان که روایتی در این زمینه دلالت دارد: فقولوا عند افتتاح کل امر صغیر او عظیم بسم الله الرحمن الرحیم ای استعین علی هذا الامر بالله الذی لاتستحق العبادة لغیره المغیث اذا استغیث المجیب اذا دعی الرحمن الذی یرحم یبسط الرزق علینا الرحیم بنا فی ادیاننا و دنیانا و آخرتنا.
تفاوت رحیم و رحمان - امام صادق علیه السلام: الرحمان اسم خاص بصفة عامة و الرحیم اسم عام بصفة خاصة.