8. اختلاف نهادهای تفسیر در تفسیر آیات:
اشاره به اختلاف روایات وارد در ذیل کریمه(ثم لیقضوا تفثهم) و پرسش عبدالله بن سنان و جواب امام علیه السلام. روایت موسی بن أشیم و توجیه امام علیه السلام
شاید از برخی روایات (روایات تفویض) برداشت شود که ائمه علیهم السلام از شأن معنادهی به آیات برخوردار بوده‌اند.
9. جری و تمثیل یا انحصار: روایات مفسّر قرآن که عهده دار تطبیق غیب در الذین یومنون بالغیب بر امام مهدی عجل الله تعالی فرجه و گاه از باب انحصار است مثل تطبیق اولوا الامر بر ائمه معصومین علیهم السلام و در زمان شک باید جری و تمثیل را مقدم کرد.
دلالت روایات یا قرائن بیرونی گاه تعیین کننده یکی از این دو جهت است.

تفسیر آیه 65 از سوره مبارکه بقره
وجه تغییر صورت بنی اسرائیل از صورت انسانی به بوزینه و خوک
داستان گاو بنی اسرائیل و نکات آن
نباید به بهانه این داستان و آیاتی مانند: لاتسألوا عن أشیاء ان تبدلکم تسؤکم سوال از وظیفه و مسائل فقهی را کوبید.
سوال وظیفه است و پاسخ وظیفه‌ای دیگر.
و ان منها لها یهبط من خشیة الله (74)
وجود شعور در حیوانات و نباتات و...
دلالت قرآن و روایات بر وجود شعور در جمادات

شرح بیشتر و اذا قیل لهم لاتفسدوا فی الارض...
جزم اندیشی و خود حق پنداری مطلق از پیام های این آیه و آیه و اذا قیل لهم آمنوا کما آمن الناس است.
توضیح ان الله علی کل شیء قدیر و پاسخ های داده شده به اشکال معروف در اطراف آن.
1. نظیر ورود دنیای بزرگ در چشم کوچک است.
2. الذی سألتنی لایکون
3. رابطه قدرت و عجز رابطه ملکه و عدم است و عجز جایی صادق است که قابلیت باشد.

اطلاقات واژه «الله» - سه اطلاق در این واژه:
1. بر ذات مستجمع صفات کمال و جلال - عَلَم - و الف و لام جزء کلمه است.
2. بر ذات با اعتبار ظهور و تجلّی مطلق - که ظهور و تجلّی در ذات موضوع له داخل است.
3. بر ذات باعتبار ظهور و تجلّی خاص - فیض مقدس.
(بهتر است به 2 اطلاق برگردد و جدا کردن اطلاق 2و3 از یکدیگر موجّه به نظر نمی‌رسد.)
شبهه فخر رازی و دیگران و پاسخ به آن
در اصل و نوع کلمه اختلاف است که به تفصیل در سلسبیل آمده است. بررسی واژه «الله» در روایات. در روایات بر صرف ذات به عنوان «علم» واژه «الله» اطلاق نشده است، بیشتر جنبه استیلاء بر خلق و معبود بودن الله در این واژه لحاظ شده است.
روایاتی مثل: سألته عن معنی الله؟ قال: استولی علی ما دقّ و جلّ «؟» لکنی ارجع الی معنی هو خالق الاشیاء و صانعها «؟» هو الذی یتألّه عند الحوائج و الشدائد کل مخلوق.