تفسیر قرآن کریم (1403-1404) - جلسه 5
جستجو و مدیریت آیات مربوط به شفاعت
1. آیات دال بر انحصار شفاعت به ذات الاهی مانند: قل فللّه الشفاعة جمیعاً و ...
2. شفاعت باذن الله وجود دارد مانند: من الذی یشفع عنده الّا باذنه
3 و 4. آیات نفی شفاعت و عدم نفع شفاعت، عدم قبول شفاعت
5. آیات دیگر شفاعت مانند: تقسیم شفاعت به شفاعت حسنه و سیئه(85 سوره نساء)
البته توجه به استعمال شفاعت در معنای معهود کلامی اصطلاحی و شفاعت لغوی نیز بشود.
در سوره نساء به معنای صرف تشویق و کمک است.
راه جمع ادله شفاعت
آیه 54 از سوره بقره: و اذا قال موسی لقومه... فتوبوا الی بارئکم فاقتلوا انفسکم
1. نفس این دستور چگونه توجیه دارد با وجود قبح مقاتله
جواب: قبح ذاتی ندارد. در داستان جناب ابراهیم نیز چنین است. در حقوق وضعی و قانونی (در مقابل حقوق طبیعی به طور مطلق) این دستورات معنا پیدا میکند. پس نیاز به برخی تفسیرهای خلاف ظاهر مثا حمل قتل بر تهذیب نفس نیست.
2. تعبیر بارء به جای مانند خالق
البرء: تمییز الصورة و اصله القطع و منه البراءة
آفریدگار حسابگر و اندازه گیر - الخالق الباري المصور(سوره حشر/24)
تفسیر قرآن کریم (1402-1403) - جلسه 5
طرح اشکال معروف در هدی للمتقین - پاسخ به اشکال معروف با تصرف در: 1. کتاب 2. هدی 3. متقین 4. لام جاره
5. الف و لام متقین
1. اگر مراد از الکتاب قرآن کریم به شکل ی که در دسترس ما قرار دارد نباشد.
2. هدی ایصال الی المطلوب و بهره وری کامل باشد.
3. لام برای تقویت باشد نه اختصاص و حصر.
4. ال برای استغراق صفات و دال بر کمال باشد.
5. مراد از متقین پویندگان مسیر حق باشد. چنان که در حدیث نبوی هست.
جواب طبرسی و کشّاف مجاز بودن این اطلاق است به قرینه مشارفت.
نقد ایشان: مجاز دلیل میخواهد به علاوه به قرینه و تناسب أول مقدم بر قرینه و تناسب مشارفت است.
به علاوه تنظیر به آیه (و لایلدوا الّا فاجراً کفاراً) و طرح مشارفت درست نیست زیرا در آیه لایلد اول هست ولی مشارفت نیست.
تفسیر قرآن کریم (1401-1402) - جلسه 5
تفسیر ادبی با بسم الله
1. تعیین نوع آن
2. تعیین متعلق به آن
درمورد هرکدام احتمالاتی است
الصاق، سببیت، مصاحبت و استعانت احتمالات داده شده درمورد باء است
استعین، ابتدأت، ابدع، اتبرک احتمالات داده شده درمورد متعلق آن است.
در روایت هم آمده تقول بسم الله ای استعین ...
به اعتقاد ما باید بین بسم الله از خداوند یا به عنوان کلام خداوند از بسم الله در کلام خلق جدا شود.
درمورد اول نمیتواند با استعانت باء استعانت باشد و متعلق آن استعین باشد.
نکته دیگر اینکه آیا بسم الله جزو سوره ها یا سوره حمد است هست یا نیست؟
همچنین تعیین موضوع درمورد باء متوقف بر گفتگو از اسم است.
تفسیر قرآن کریم (1400-1401) - جلسه 5
چرا قرآن دارای بطن است
نقل روایت در اینباره از جلد 27 وسائل صفحه 194 حدیث 44
لزوم پرهیز از تفسیر به رای و به اشتها
5. شروط تفسیر (شرط لازم و شرط کمال)
الف. داشتن علوم لازم، اهتمام به علوم ادبی و مراجعه به روایات و تاریخ و علوم تجربی
ب. داشتن مبنا در کلان مسائل اساسی مثل پذیرفتن مبنای نحو کوفه یا نحو بصره، موضع روشن نسبت به سیاق و اهتمام به حفظ حداکثری انسجام آیات و فقرات یک آیه، اسباب نزول و شان نزول و ...
ج. ...