اصول فقه کاربردی قضایی جزایی
دانشگاه رضوی مشهد
نکاتی در ارتباط با اصول فقه
بیان برخی کاربست ها از مسائل اصول فقه و قواعد فقه
پرونده اول
لو اسقطت حملها حیا فقطع آخر راسه
مبانی تکملة المنهاج جلد 2 ضفحه 417 و 418 مساله 394

1. در دلالت جمل خبریه بر وجوب-بعد این که معلوم شد به قصد حکایت نیامده- دو نظر وجود دارد: محقق خراسانی آن را ظاهر در وجوب می‌داند یا لااقل (اگر ظهور نباشد) با کمک گرفتن از مقدمات حکمت موجب می‌شود که دلالت بر وجوب متعین کند.
و وجه آن شدت مناسبت اخبار با وجوب است و بقیه محتملات بیان و نصب قرینه می‌طلبد. البته مثل صاحب مستند(محقق نراقی) دلالت بر وجوب را انکار کرده است.
تنبیه: در آن چه در بحث اول گفته شد که جمل خبریه دالّ بر وجوب است فرقی نمی‌کند که معنای جمله خبریه مستقل در طلب باشد یا طلب داعی باشد(درر الفوائد:حاج شیخ)

از برخی روایات استفاده می‌شود که جعل خلیفه، خلیفه برای خداوند است(خلیفة الله) و جعل حجج الاهی بر خلق - مراد از اسماء اسامی اشیاء و پدیدها است که جناب آدم در مفاهمه به آن نیاز داشت -(تفسیر کنزالدقائق343و344 ج1)مراد از «هم» مطابق برخی روایات ارواح حجج الاهی است(همان،ص344) و شاید مراد از «اسمائهم» صرف نام ونام خانوادگی حجج نباشد بلکه آن چه این حجج را معرفی می‌کند و می‌شناساند.
در واقع آیات مورد نظر ظاهری دارد و اشارتی که قرائنی بر آن اشاره در ظاهر دلالت می‌کند.
با این نگاه عدم تلاؤم متوهم در آیه روشن می‌شود. تعلیم اسامی اشیاء در ادامه آیات مورد عنایت قرار نمی‌گیرد.بلکه «هم» و «اسماء هولاء» بیشتر مظرح می‌شود. ضمناً ضمیر «عرضهم» مرجعش حکمی است نه معنوی یا لفظی.

توصیه به امر بین الامرین و تحفظ بر انضباط فارغ از مدزدگی، جوزدگی و تعصب کور.
وقوف بر مقاصد شارع و نگاه وی در استنباط برخی احکام - فهم شریعت در نظام حلقوی و هرمی - روش شناسی و داشتن روش صحیح مثل فقه کشف و فقه عذر - گفتمان فقیه که ربطی به اسناد شرعی ندارد نهایت این که به برداشت او برمی‌گردد.
اختلاف در تفسیر تقلید - عناصر اعلمیت در ابواب مختلف، اختلاف دارد - استفاده از تحقیقات نسل بعد - رعایت شرایط ورود به موضوع شناسی
تحقیق در مساله دوم با توجه به فرض عطف مغایر بر مغایر - اقتراح