شرح مساله 46 - تعلیقات - فرع اول: مساله تقلید تقلیدی نیست - دفاع محقق حکیم از تقلیدی بودن تقلید از اعلم - نقد تعلیقه ها - نقد تعلیقه محقق حکیم - استلزام دور - بیان دور اگر تقلیدی باشد:
حجیت متوقف بر جواز و جواز متوقف بر حجیت.
مساله ترجیح اصولی بر محدث مساله شرعی نیست تا تقلیدی فرض شود یا عقلی.

1. اشکال شیخ انصاری و ردّ کلام صاحب جواهر - لازم نیست که مانع حتما امر وجودی باشد - نقد کلام اشکال شیخ و تأیید صاحب جواهر.
نتیجه نقد راه حل اول
راه حل دوم در ارجاع شرط متاخر به شرط مقارن
کلام شیخ انصاری و نقد آن.
داوری پیرامون مساله متوقف بر اقتضائات واقع - ارتکازات حاکم بر محیط تقنین است و ادله باید با توجه به این امور تفسیر شود.

اقتضائات صیغة الامر - تبدیل الامتثال - غیر واقعی بودن نزاع بین محقق اصفهانی و محقق خراسانی.
کلام محقق اصفهانی: با امتثال دوباره معنا ندارد و اگر قصد کند تشریع است. این مدّعا مورد انکار محقق خراسانی نیست. آن چه محقق خراسانی می‌فرماید: امتثال دوم با احتفاظ بر امتثال اول نیست. بلکه منظور محقق خراسانی تبدیل الامتثال است که عقلی و مورد تایید نصوص است. (روایت ابوبصیر)
نتیجه: عدم تصور الامتثال لعده و تصور اتیان ثانیاً.

نسبت به مستثنیات لاتعاد باید نظر مجتهد دوم را دیدکه بقا را جایز می داند یا نه؟
اگر نمی داند احتیاط را ترک نکند - نسبت به احکام وضعی نیز تابع نظر مجتهد دوم باشد و نقد آن.
تعلیقه دیگر: امر به احتیاط اگر حرج نبود و نقد آن.
2. تعلیقه شیخ هاشم آملی: معیار مجتهد دوم در غیر نماز و در نماز نسبت به مستثنیات لاتعاد
نقول: تحلیل این تعلیقه. به تقلید ظریقی نکاه کرده و اقتضای قواعد را دیده است.
3. تعلیقه آقای سیستانی: موافقت با سید در فتوا لکن احتیاط در اقتصار بر اکتفا در اعمالی جهل قصوری در آن موارد معفو است مانند: ... و اما آن چه حتی جهل قصوری ضرر می زند اکتفا به فتوای مجتهد اول نکند.
خصوصیت این تعلیقه