1. اشکال شیخ انصاری و ردّ کلام صاحب جواهر - لازم نیست که مانع حتما امر وجودی باشد - نقد کلام اشکال شیخ و تأیید صاحب جواهر.
نتیجه نقد راه حل اول
راه حل دوم در ارجاع شرط متاخر به شرط مقارن
کلام شیخ انصاری و نقد آن.
داوری پیرامون مساله متوقف بر اقتضائات واقع - ارتکازات حاکم بر محیط تقنین است و ادله باید با توجه به این امور تفسیر شود.

تشخیص فقد شرط با کیست؟ آیا اعلام فقد شرط لازم است؟ صاحب عروه در مساله 48 اعلام خطا را بیان کرده و آن را بر عهده ناقل مساله و خود مجتهد گذاشته است.
نقد برخی تعلیقات بر مساله 24
اقتراح مساله 24:
اذا عرض للمقلّد ما یوجب فقده للشرط الذی من شروط حدوث جواز التقلید و البقاء یجب علی المقلد العدول عنه الی غیره.
تبصرتان: الاولی فقد الشرط یتّبع فی اثباته و ثبوته اثبات سائر الموضوعات و الظاهرات و ثبوتها.
الثانیه: یجب الاعلام علی سیاق ما یأتی فی المسالة الثامنة و الاربعین.

درس اخلاق - روایت امام کاظم علیه السلام: یا هشام! لو کان فی یدک جوزة و قال الناس لؤلؤة ما کان ینفعل و انت تعلم انها جوزة. و لو کان فی یدک لؤلؤة و قال الناس لنها جوزة ماضرک و انت تعلم انها لؤلؤة - تحف العقول 406
عرضه نفس بر کتاب الله
این وضعیت فقط در مورد افراد نیست. جوامع و حکومت ها نیز نباید غرّه کلام دیگران شوند و...
نکته دیگر این که گاه انسان خود به جوزه‌ی در دست خود لؤلؤ می گوید و مصیبت عظمی از این جا شروع می شود.
مساله 40: بلاتقلید مدة من الزمن بدون علم به مقدار
1. مطابق حجت زمان است فهو
2. مطابق حجت زمان نیست به مقدار متیقن قضا کند گرچه احتیاط در قضای حداکثر است.
با مساله 41 و 45 بررسی شود. که مجموعا 4 فرع را مطرح می کند.

وقتی حدیث از حجیت بیفتد باید سراغ اقتضای قاعده رفت و اقتضای قاعده ...
حدیث معارض با مقبوله وسائل الشیعه ج 27 ص 15 حدیث9
فرع هفتم: الّا اذا انحصر استنقاذ حقه بالترافع عنده - موقعیت این استثناء نزد متاخرین بر عکس گذشتگان بر جواز است.
وجه عدم جواز اطلاق دلیل حرمت ترافع است. وجه جواز حکومت فاعده لاضرر است بر ادله حرمت.
بر مبنای ما تمسک به نفی ضرر مشکل می شود چون نفی ضرر به این معنا نداریم. باید به انصراف قائل شد - وجه انصراف - طرح قصه مقاصه و استیذان برای اصل ترافع و برای استنقاذ در کلی.