3. از نظر عقل و عقلا قرار ثابتی وجود ندارد البته اصل اولی بر عدم استحقاق است لکن مخالف اثابه نیستند.(رد اطلاق کلام محقق اصفهانی مگر توجیه شود)
اثابه به ذی المقدمه بر نمی‌گردد.(رد کلام آخوند خراسانی)
تنها در فرض استناد به دستور مولا استحقاق قابل درک است.
مگر تفضل مولا باشد چنان که گاه از برخی آیات برداشت می‌شود. (رد کلام محقق ایروانی مگر توجیه شود)
نسبت به استحقاق عقاب یدور مدار مخالفت نفس واجب نفسی یا حرام واقعی.فتأمل
4. استشهاد به برخی روایات مانند: روایات باب زیارت و نماز جماعت برای اعطای ثواب برای خود مقدمه

نقد و تحقیق مطالب آقای آخوند خراسانی در دو تذنیب
مقدمه: بحث بیشتر ثمره معرفتی و فلسفس دارد تا فقهی مگر آن چه مرحوم آخوند فرمود که هم از نصوص قابل برداشت است.
نسبت به مطلب اول: ادعا در کفایه است (ص175) و دلیل ناکافی در ص 177 آن جا که برای نفی در غیری استدلال می‌کند ولی این کافی نیست. باید به دو مساله رسیدگی شود:
1. رابطه ثواب و عمل 2. استحقاق مطرح است یا تفضل نسبت به مساله اول سه نظریه وجود دارد:
قراردادی، تکوینی و هر دو
بیان ناصحیح تهذیب الاصول از نظر دوم و بیان صحیح اسفار و پاورقی آن از این نظریه البته نتیجه ناصحیح گرفته می شود از نظریه دوم که در جای خود بحث کرده ایم حتی در دنیا نیز چنین است.

مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام
فلسفه قواعد فقهیه
روش کشف قاعده منصوص و مصطاد از ادله
1. تنصیص در کلام معصوم
2. ظهور عرفی در توسعه
3. تنقیح مناط به حکم عقل در قالب قیاس مساوات یا اولویت
تفاوت اصطیاد قاعده با قیاس
نقد قیاس انگاری اصطیاد قاعده
نقد کلام علی بن احمد بن حزم

استحقاق عقای با مخالفت و وجه و دلیل آن
کلام محقق اصفهانی که تصریح به ظلم بر مولا دارد در مقابل گفته شده، ملاک مستقل دیگری دارد.
داوری:
1. نزاع به انحصار مدرکات عقل عملی در دو قضیه العدل حسن و الظلم قبیح و عدم انحصار برمی‌گردد.
2. ملاک مستقل ثابت نیست. با غفلت از ظلم عقل به چه ملاک قبیح می‌شمارد.
التفات تفصیلی که لازم نیست التفات اجمالی کافی است.
بر اساس تفاسیر ظلم نیز ظلم بر خداوند معنا دارد - باید هر بالعرضی به بالذات برسد.