ادله اجزا در امارات - چند تذکر:
1. مبانی در کیفیت جعل امارات در نظر به اجزا و عدم اثر می گذارد.
2. بحث در وقت نبود قرینه خاصه است - بحث اصولی و کلی است نه فقهی و جزیی
3. ممکن است برخی ادله در برخی فرض ها نیاید
حدود ده دلیل که به برخی اشاره می شود:
1. اماره دوم مزیتی بر اماره اول نداردو
2. اماره دوم نسبت به اعمال گذشته منجزیت ندارد.
3. حجیت دائر مدار وصول است و اماره دوم نسبت به اعمال ماضی واصل نشده است.
4. عدم اجزا منافات با یسر و تسهیل و موجب حرج است
5. اطلاق مقامی (سکوت) ادله از پیش آمد کشف خلاف
6. رویه عقلا و فهم عرفی بر اجزا است.

3. ذات مسقلا لحاظ نشده لکن به عنایت و ابهام در معنای مشتق ملحوظ است. مراد گذشتگان نیز همین بوده است.
4. تعبیر دقیق‌تر از نزاع دخول یا خروج لحاظ منسوب الیه (ذات) در معنای مشتق است.
5. اشکال در البیاض ابیض و مثل ان زلزلة الساعة شیء عظیم و زید عالم(تکرار)
جواب: الف: در البیاض ابیض یا الوجود موجود مجاز در وضع و لغت باشد یا توسعه بدهیم و الا ابیض و موجود نیامده تا با آن ها این دو جمله گفته شود.
ب. در آیه کلمه شیء تکرار نشده لکن چون حکم شیء به استقلال در عظیم نیست احساس تکرار نمی‌شود و لذا حذف آن هم -لولا جهت ثانوی- ضرر نمی‌زند.
ج. در زید عالم نیز چنین است.

شرح کلام محقق اصفهانی در تصویر جامع: لفظ وضع می‌شود برای سنخ عملی مبهم(ذو مراتب) که معرفش در مثل نماز نهی از فحشاء و منکر و امثال آن است.
معنای عرفی نماز همان سنخ عمل مبهم است که در اوقات خاص مطلوب است، بدون التزام به جامع ذاتی مقولی یا عنوانی یا التزام به اشتراک لفظی.
تشکیک در ماهیت مورد قبول بعض الاکابر است. نقد کلام اصفهانی - ملاحظه غیر وارد: کلام در تعیین مسمّای لفظ صلات است که متعلق امر است نه تعیین مسمّا مطلقا!
و جامع مزبور متعلق امر نیست بلکه متعلق امر خود اجزاء با قیود خاصه است؛ زیرا این اجزاء واجد ملاک امر است.
نقد این ملاحظه: خود اصفهانی فرموده است: واضع ینظر الی مصداق عمل هو عین المرکب من المقولات خارجا مع عدم النظر الی ذاتیات تلک المقولات لا لمفهوم العمل حتی یکون الوضع لجامع عنوانی.
اختلاف و تشکیک در ماهیت آری یا نه؟
ابتنای کلام اصفهانی بر تشکیک در ماهیت.

لزوم کشف العنوان الام و المرجع فی ساحات الافتاء
گاه عنوان مأخوذ در دلیل یا در کلمات فقها عنوان اصلی و اساسی و مادر در حکم نیست بلکه پدیده دیگری در واقع عنوان محرم است مثلا در غنا اگر گفته شود: آن چه در واقع حرام است غنا نیست بلکه باطل،لهو و لعب بودن عنوان محرم است و نسبت آن با غنا نسبت عام و خاص من وجه است.
در اینجا است که شکل بحث و خروجی فتوا متفاوت می‌شود. همین وضعیت نسبت به مثل موسیقی و نواختن آلات نیز جریان دارد که آیا استعمال این آلات - بما هو استعمال این آلات - موضوع حرمت است یا استعمال لهوی این آلات موضوع و عنوان محرم است.
انقسام الحکم الی المولوی و الارشادی - نقل چهار نظر در مساله: انکار ارشاد - انکار مولویت - پذیرش تقسیم به دو قسم - پذیرش تقسیم به سه قسم