راه حل در مثل مفتاح و فتح: 1. تصرف در مبدأ و قائل شدن به دو مبدأ 2. تصرف در هیأت و نحوه تلبس. وجه اول فی نفسه بعید است. بر وجه دوم اشکال شده به این که:
1. در مثل اسم آلت مفاد هیأت نسبت به فاعلیت است و در اسم زمان و مکان نسبت ظرفیت و در اسم آلت پدیده دیگری داخل در نسبت نیست.
2. شأنیت مدلول اسمی است و هیأت مدلول حرفی است فلایمکن اخذ الاول فی الثانی.
نقول: اصل وضع و حدود آن تابع احتیاج است و در مثل اسم آلت به وضع هیأت برای نسبت فاعلیت شانی برطرف می‌شود پس واضع برای این احتیاج اسم آلت وضع کرده است. با این بیان بیان محقق اصفهانی و شیخ استاد ما به هم می‌ریزد.

پاسخ به پرسش های درسی 1402-1403
فقه و اصول تا 23 دی ماه 1402
فقه جلسه شصت و سوم
اصول جلسه پنجاه و یکم

بررسی اقتضای استناد و مباشرت از صیغه
قرینه شناسی و مورد شناسی مهم است.
حکم اصول عملیه: محقق خویی: اگر استصحاب را در شبهات حکمیه بپذیریم استصحاب بقای طلب مرجع است و الّا اصالت اشتغال چون برائت در این جا جاری نیست و برائت اختصاص به فرض شک در ثبوت اصل تکلیف دارد بنابراین در شک در قدرت به برائت رجوع نمی‌شود.
جواب: این صحیح است که برائت اختصاص به شک در تکلیف دارد لکن شک در اطراف ثبوت تکلیف نیز به شک در تکلیف بر می‌گردد (شک در گستره تکلیف) مثل شک در محصل - شک در دوران امر بین تعیین و تخییر در غیر طرق
اعتبار مباشرت علم چنین است مگر از راه دیگری مانند: احتیاج داشتن به بیان زاید ثابت شود.قیاس به شک در قدرت هم ناصحیح است.

ادامه گفتگو از آیه 62 سوره بقره وضعیت پای بندان به ادیان الاهی قبل از اسلام با آمدن اسلام.
ان الله لایضیع اجر المحسنین
نکته در آیه فلهم اجرهم هست نه وعده بهشت
کلامی از مرحوم محمدتقی جعفری در رسائل فقهیه ص 33 الی 35
متشابهات را باید با محکمات روشن کرد قهراً خداوند قاصر و معذور را عذاب نمی‌کند و پاداش کسی را ضایع نمی‌سازد، هر چند پاداش دادن لطف الاهی است نه تکلیف بر او
رجوع دوباره به بنی اسرائیل از 63 تا 74 (12 آیه)
نکات متعدد و پر گفتگوی این بخش:
1. اذ اخذنا میثاقکم
2. رفعنا فوقکم الطور
3. مسخ به صورت حیوانی
4. قومی که اسباب سختی را خود سبب شدند
5. آیه آخر از این بخش هبوط من خشیة الله - تفسیر جوامع الجامع